Tiran Yunus Emre Enstitüsünün kültür-sanat faaliyetleri çerçevesinde 2017’den bu yana düzenli olarak her ay gerçekleştirdiği “Yunus Emre Söyleşileri”nin bu ay konuğu Arnavutluk Cumhuriyeti Eski Başbakanı Arkeolog Aleksandër Gabriel Meksi oldu.

19 Mart Salı günü Mak Albania Otel İlirya 1 Salonunda gerçekleştirilen söyleşi; Türkiye Cumhuriyeti (T.C.) Tiran Büyükelçisi Murat Ahmet Yörük, Eski Başbakan Arkeolog Aleksandër Gabriel Meksi, Tiran Avrupa Üniversitesi Siyaset Bilimi Hukuk ve Uluslararası İlişkiler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ferit Duka, Plejad Yayınevi Sahibi Ndriçim Kula, siyasetçiler, STK üyeleri, yayınevi sahipleri, akademisyenler, medya mensupları ve öğrencilerin katılımıyla gerçekleştirildi.

Büyükelçi Yörük konuşmasında, “Osmanlı İmparatorluğu, bugünün Arnavutluk Cumhuriyeti olan coğrafi bölgede varlık gösterdiği yaklaşık 500 yıl boyunca kapsamlı ve büyük ölçekli imar çalışmaları gerçekleştirmiştir. Bu dönemde, Arnavutluk’ta kamu ve vakıf eserleri olarak 1015 mimari eserin inşa edilmiş olduğu tespit edilmiştir. Tabii tüm bu geniş yelpaze yayılan değişik mimari eserler arasında camiler şüphesiz önemli Aleksandër Gabriel Meksi’nin bu kıymetli, emek yoğun eseri, gelecek nesillere ortak geçmişimiz ve medeniyetimiz hakkında bir fikir vermek ve geçmişten geleceğe bir ışık tutmak bakımından büyük önem taşımaktadır. Bu eser, Arnavutluk’taki camilerin tarihini, mimari ve estetik anlayışını müstakilen ve kapsamlı biçimde sunan ilk kitabı teşkil etmektedir.” dedi.

Arkeolog Aleksandër Gabriel Meksi konuşmasında, “İslam dini yapıları çeşitliliği ile Genç Ortaçağ (XV-XIX Yy.) Mimarisinin tamamında önemli bir yere sahiptir. Onlar bu yüzyıllar boyunca Arnavutların yaşadığı bütün yerleşim bölgelerinde tarihimizin ve özellikle yapıların bir dönemin açık kanıtı olarak inşa edilmişlerdir. Onların araştırılması zamanın yapıları, seviyesi ve yayılışı gibi meseleleri daha iyi anlamamızı, Arnavut nüfusun ve genel olarak İslamlaştırılma süreci, Arnavutluk’taki Osmanlı yönetim dönemi, ülkenin ve özellikle şehirlerinin ekonomik büyümesinin başlangıcı gibi bu tür tarihsel fenomenlere tanıklık etmeyi sağlamıştır. Bu araştırmalarıyla Arnavut mimarların ve inşaatçıların anavatanlarının yanı sıra Osmanlı İmparatorluğu’nun merkezlerindeki katkısı daha iyi bilinmesi sağlanmıştır.” şeklinde konuştu.

Ndriçim Kula, “Toplam 326 sayfadan oluşan eserde tahminen Arnavutluk’ta bulunan bütün camiler vardır. Giriş bölümü dahil beş bölümden oluşan bu muazzam çalışmada dikkatli bir okur, bizim beş asrımız boyunca hemen hemen her şehirdeki camiler hakkında bilgi sahibi olur. Bu camilerin merkezlerde bulunanları bütün toplumun dini ritüel ve eğitimlerinin gerçekleşmesini sağlamanın yanı sıra mükemmel görüntüleri ile şehirleri de güzelleştirmektedir. Aynı zamanda atalarımızın estetik olan her şeye yakınlığını da yansıtırlar.” ifadelerini kullandı.

Enstitü Müdürü Ömer Osman Demirbaş kapanış konuşmasında, bu eserin tıpkı kardeşliğimiz ve dostluğumuz gibi, mimarinin ve sanatın da ortak geçmişimizde mukaddes bir yeri olduğunun kanıtı olduğunun belirterek söyleşiye katılım gösteren davetlilere teşekkür etti.

Söyleşi Büyükelçi Yörük’ün çalışmanın sahibi Arkeolog Alaksandër Gabriel Meksi’ye hediye takdiminin ardından sona erdi.